ADANA 112 TARİHÇESİ
Ülkemizde ilk kez sağlık bakanlığı tarafından 1985 yılında bazı ana arterler ve turistik bölgelerde bir merkeze bağlı olmadan araç telefonu ile ulaşılabilen gezici ambulans ekipleri oluşturulmuş ve bu organizasyon daha çok trafik kazaları için kullanılmıştır. Ertesi yıl “077 Hızır Acil Servis” adı altında İstanbul, İzmir ve Ankara Büyükşehir Belediyeleri’nin ambulans, teknik alt yapı, şoför ve maddi destek; Sağlık Bakanlığı’nın ise hekim ve tıbbi malzeme sağlaması ile daha çok doktorlu hasta taşımacılığı şeklinde bir sistem Türkiye’de kurulmuş ve şimdiki acil sağlık hizmetlerinin temelleri atılmıştır.
Halka, acil tıbbi yardım ulaştırmak amacıyla 1994 yılında il sağlık müdürlükleri bünyesinde “acil yardım ve kurtarma hizmetleri şube müdürlükleri” kurulmuştur. İlk olarak 1996 yılında emniyet ve jandarma ile üniversitelerinkiler de dahil tüm hastane acil servisleri arasında telsiz bağlantısı kurulmuştur. Aynı dönemde acil tıbbi yardım sisteminin telefon numarası 112 olmuş, sistemde çalışacak doktorlara Kasım ve Aralık aylarında bir hafta teorik ve 1,5 ay pratik eğitim düzenlenmiştir. Adana’da ilk grup olarak 12 kişi İncirlik’e gönderilmiş, Amerikalı eğitimcilerden acil yardım ve kardiyopulmoner resüsitasyon eğitimi almıştır. Bu sürece dönemin il sağlık müdürü Alper Pişkin öncülük etmiştir.
Türkiye genelindeki ilk on servisten biri olan Adana 112 İl Ambulans Servisi’nin resmi olarak açılışı 17 Şubat 1997’de yapılmıştır. Toplam dört ambulansı olan servis, o dönemde Numune Hastanesi Kampüsü olan bölgede, Hekimevi binasının birinci katında üç telefon hattıyla çalışmaya başlamıştır. Yirmi dört saatlik nöbet dilimlerinde iki hemşire bir doktor olacak şekilde hizmet verilmiştir. Her biri ayrı bir bölgeye hizmet veren ekiplerin kod numaraları ve konumlandıkları yerler, 7210 eski devlet hastanesi içi, 7160 Akıncılar Sağlık Ocağı içi, 7150 Şakirpaşa Sağlık Ocağı içi, 7110 komuta merkezinin yanı şeklindedir. İlk dönem komuta merkezi kadrosunu oluştururken yeni mezun doktorlar ve hemşireler öncelikle tercih edilmiş, bunlara hastanelerden ve sağlık ocaklarından gelenler de eklenmiştir. Çalışma düzeni 24 saatlik nöbetler halinde düzenlenmiştir. O dönemde ortalama günlük vaka sayısı 10-15’dir. Vakalar manuel olarak kayıt edilmiş, defter ve evraklar arşiv olarak saklanmıştır. Telsiz bulunmayan ambulanslarla iletişim araç telefonları üzerinden kurulmuştur. Araçlara yakıt temini “yakıt fişi” kullanılarak anlaşmalı bayilerden yapılmıştır. Yakıt fişleri günlük oldukları için gece yarısından sonra kullanılamamış, zaman zaman personelin yakıt ücretini üstlenmesi gerekmiştir. Oturmuş bir lojistik sistem bulunmadığı için ilaç ve tıbbi malzeme hastanelerden alınmıştır. Beşinci ve altıncı ekipler 1998’de doğumevinde ve ruh sağlığı hastanesinde konumlanmış olarak göreve başlamıştır. İlk yıl çalışma saatleri 08:00-24:00 olan bu iki ekip daha sonra diğerleri gibi 24 saatlik çalışma sistemine geçmiştir. Sonraki üç ekip, otoban güvenliğiyle ilgili yasal düzenlemeler çerçevesinde Misis’te, Pozantı’da ve Tekir’de hizmet vermeye başlamıştır.
Adana 112 İl Ambulans Servisi iki yılda gösterdiği gelişim ve özellikle 1998 yılında meydana gelen Adana depremindeki başarılı çalışmaları nedeniyle Türkiye’nin en başarılı ekiplerinden biri seçilmiştir. Valilik başhekimliğe bir teşekkür yazısı vermiş ve onu altı komşu ilin yeni kurulan ambulans servislerinin koordinatörlüğünü ve danışmanlığını yürütmekle görevlendirmiştir. Sağlık Bakanlığı’nın 1998’de düzenlediği 112 acil yardım il yöneticileri eğitim toplantısında, Türkiye genelinden görevlendirilen 8 eğitimciden 4’ü Adana’dan seçilmiştir.Aynı yıl Mayıs ayında yardımcı sağlık personeline yönelik İlk Yardım ve Taşıma Teknikleri eğitimi düzenlenmiştir. Sistemde çalışan doktorlara ise Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde, ABD’nin desteklediği, 70 saat teorik eğitim verilmiştir.
ààNöbet sırasında trafik kazasına giderken Dr Aygül Karakeçili hayatını kaybetti;1999 yılındaki bu kaza 112 tarihinde ilk ambulans kazası olarak kayıtlara geçti. Yine aynı yıl Gölcük depreminde oraya giden ilk sağlık ekibi Adana idi toplamda üç ambulans ile. Bir buçuk yıl boyunca da tedbir amaçlı Gölcük’e ekip görevlendirildi. Depremlerin etkisiyle iletişim problemi olduğu için mobil komuta yapılmasına karar verildi. 2000 yılındaAcil sağlık hizmetlerinin bütün yurtta eşit, ulaşılabilir, kaliteli, süratli ve verimli olarak yürütülmesini sağlamak amacıyla acil sağlık hizmetlerinin sevk ve idaresine dair usul ve esasları belirleyen “Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği” çıkarıldı. Yine aynı yıl komuta Nusret Karasu Göğüs Hastalıkları Hastanesi’nin birinci katına taşındı.Telesekreterli çağrı karşılama sistemine geçildi. Şakirpaşa istasyonu müstakil binasına taşındı. Kozan ilçesinde görev yapacak olan tüm 112 personeline hizmet öncesi eğitim verildi.2001 yılında metropoldeki tüm istasyonlar reanimobil donanıma sahip ambulanslar ile görev yapmaya başladı. Sağlık bakanlığı 2001 yılında tüm 112 cileri Ankara’ya toplantıya çağırdı. Yapılanlar neler, yapılmak istenenler, eksiklikler neler? görüşüldü. Çadır hastanelerin ilk planları atıldı.112 nın tüm Türkiye'de kurulmasına karar verildi.112 acil sağlık hizmetleri daire başkanlığı kuruldu.7110 ekibine prefabrik istasyon yapıldı rotary grubu tarafından valilik bahçesi içinde.
Kozan ilçesi 112 Acil Yardım Komuta Kontrol Merkezi ve 2 adet istasyonu faaliyete geçirildi 2002/3. İstasyon sayısı 11 e çıkarıldı.(Kozan bölgesinden çağrılar adana merkeze düşmediği için böyle bir uygulama yoluna gidildi 2 sene hizmet verdi. Telekom alt yapı sistemini iyileştirince tek numara sistemine geçildi.) Akıncılar istasyonu Yüreğir Belediyesi tarafından yapılan müstakil istasyonuna taşındı. Telsiz haberleşmesinde; link sistemine geçilmek suretiyle haberleşme daha verimli hale getirildi. Ceyhan ilçesi istasyonunda görev yapacak personeller Adana merkezde eğitime alındı. Ceyhan ilçesinde, devlet hastanesi bünyesinde müstakil binası olan 2 istasyon açıldı. İstasyon sayısı 13 e çıkarıldı.
2004 yılında İlk defa Sağlık Bakanlığı’nın 112 acil yardım ve kurtarma istasyonlarına ve hastane acil servislerine ambulans ve acil bakım teknikeri ve acil tıp teknisyenlerinin atamaları yapıldı.
Göğüs hastanesinden sonra KKM müdürlüğe, müdürlükten sonrada otoban girişine yakın yere taşındı. Burda bir asm ile beraber aynı binada hizmet veriyordu. Belediye 2006 yılında ASM’ yi yıktı ve şu anki konumunda KKM binasını yaptırdı. Bir sonraki yıl de ambulans ve acil bakım teknikeri (AABT) ve acil tıp teknisyenlerinin (ATT) görev, yetki ve sorumlulukları eklendi ilk ATT alımı oldu ülke genelinde çok sayıda atama yapıldı
İl merkezinde istasyon sayısı 9 A1 ve 9 A2 tipi olmak üzere toplamda 18’e çıkarıldı. Ceyhan ve Kozan da bulunan istasyon sayısı 2’ye çıkarıldı. İl merkezi ve ilçelerde toplam ambulans sayısı 33’e tamamlandı.
2008 yılı Mart ayında Komuta Kontrol Merkezinde ARMAKOM sistemine geçiş yapılarak tüm görüşmelerin kayıt altına alınması sağlanmıştır. Armakom sistemi ile vakalara ait tüm bilgiler istenildiği zaman ulaşılabilecek şekilde bilgisayar ortamına kaydı yapılmaya başlanmıştır.
1 Nisan 2009 tarihinde Kalite ve Performans Birimi kurulmuş. Acil sağlık hizmeti sunmanın bilincinin oluşması, varlığında ise gelişmesinin sağlanması ve hataların oluşumunun engellenmesi, geliştirilen kalite programı çerçevesinde, halka sunulan hizmetlerde memnuniyeti artırmanın, tıbbi etik ve deontoloji kuralları içerisinde hizmetin sunumunun sağlanması ve sunulan hizmet sırasında hasta haklarının ve mahremiyetinin, çalışan güvenliğinin önemli kılınması amacıyla gerekli çalışmalara başlanmıştır.
Tüm personele hasta hakları, hasta güvenliği ve çalışan güvenliğine yönelik yılda iki defa olmak üzere eğitimler düzenlenmiştir. Şoför olarak görev yapan personellere ‘İleri Sürüş Teknikleri’ eğitimi verilmiştir. Kurumda göreve yeni başlayan tüm personellere ise oryantasyon eğitimleri verilmeye başlanmıştır.
Aynı yıl kozan-adana nakli sırasında sürücü att olarak görev yapan arkadaşımız aliye akar ambulans kazası sırasında hayatını kaybetti. O dönem bakanlığın talimatı att ve paramediklerin sürücülük yapması yönündeydi.112 tarihinde görülmemiş kazalar yaşandı. Daha sonra sürücü ihtiyacı olduğu görüldü ve memur sürücüler alınmaya başlandı. ‘Her 20 km de bir ambulans’ uygulaması ile sürekli att, paramedik alımı yapılmaya başlanmış, belediyeden işçiler alınmıştır.
2009 yılı Ekim ayında trafiğin yoğun olduğu bölgelerde vakaya ulaşımın kolaylaştırılması ve acil yardım ambulansı gelinceye kadar gerekli müdahalenin yapılması amacıyla 1 Motosiklet Ambulans faaliyete geçmiştir. 1 Eylül 2009 tarihinde ise helikopter ambulansımız faaliyete geçerek görevini aktif olarak sürdürmeye başlamıştır.